Ocak – Nisan 2020
Türkiye Cumhuriyeti Devleti; tarih sahnesinde binlerce yıldır var olan, çok zengin bir kültür ve medeniyete sahip, çok sayıda devlet kurmuş Türk milletinin en son ve en değerli eseridir. O, bir “Cihan Devleti”nin varisi; enbiyalar, evliyalar, şehitler yatağı mübarek vatanımızda kurduğumuz ve üzerine titrediğimiz, ilelebet payidar olacak bir “Devlet-i Ebed Müddet”tir.
Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi olarak, TBMM’nin kuruluşunun 100. Yılı hatırasına özel bir sayı hazırladık. Bu sayımızda yazıları ile bizi şereflendiren Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’a müteşekkiriz.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanımız Sayın Prof. Dr. Mustafa ŞENTOP’a özel sayımıza gösterdikleri ilgi ve makaleleri için şükran borçluyuz.
Yüce Meclisimizin eski Başkanlarından Sayın Hüsamettin CİNDORUK’a, Sayın Hikmet ÇETİN’e, Sayın Mehmet Ali ŞAHİN’e, Sayın Cemil ÇİÇEK’e, Sayın İsmet YILMAZ’a, Sayın İsmail KAHRAMAN’a, Sayın Binali YILDIRIM’a ve sayın başkanvekillerimize değerli yazıları için şükranlarımızı sunuyoruz.
Ayrıca, tarihe ışık tutan makaleleri ile bize destek veren sayın milletvekillerimize ve çok değerli akademisyenlerimize, araştırmacılarımıza, yazarlarımıza ve dostlarımıza katkılarından dolayı teşekkürlerimizi sunuyoruz.
İki ciltlik bu özel sayıda 80 makale ile Millî Mücadele döneminden günümüze TBMM çeşitli başlıklar altında incelenmektedir.
Ayrıca 1945 yılında TBMM’nin 25. yılı anısına basılan “1. Dönem TBMM Albümü” de dergide yer almaktadır.
Recep Tayyip Erdoğan
Millî İradenin Üstünlüğü ve Meclis Vazgeçilmezimizdir / 7
Mustafa Şentop
Yüzüncü Yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi: Geçmişten Ebediyete / 11
Binali Yıldırım
Nice 100’üncü Yıllara / 15
İsmail Kahraman
Dünden Bugüne Meclisimiz / 18
İsmet Yılmaz
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve TBMM / 24
Cemil Çiçek
TBMM Meclislerden Bir Meclis Değildir / 29
Mehmet Ali Şahin
TBMM Yüz Yaşında / 33
Hikmet Çetin
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Yüzüncü Yıldönümü / 35
Hüsamettin Cindoruk
En Değerli Siyasi Varlığımız Millet Meclisimizdir / 38
Sami Selçuk
Atatürk’ün Ülküsü: “Cumhuriyet”ten Demokrasiye / 40
Şakir Akça
100. Yılda Bazı Değerlendirmeler / 82
Vecdi Gönül
Asırlık Çınar: TBMM / 86
İhsan Güneş
Meclis-i Mebusan’dan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne / 90
Cezmi Eraslan
Fevkalade Zamanların Meclisi, I. TBMM’nin Türk Devlet Düşüncesindeki Yeri ve Önemi / 102
Kenan Olgun
1908 Meclis-i Mebusanı Hakkında Bir Değerlendirme / 114
Salih Mercan
İmparatorluk Meclisinden Cumhuriyet Meclisine / 133
Ferudun Ata
İstanbul Hükümeti’nin TBMM’nin Açılışına Yönelik Hukukî Tepkisi: Nemrut Mustafa Paşa Mahkemesi ve Faaliyetleri / 173
Cemal Avcı – Yakup Oflar
Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’ndan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Katılan Milletvekilleri / 192
Ümmügülsüm Candeğer
İngiliz Yıllık Raporlarına Göre 1919 Yılında Osmanlı Devleti / 200
Berkan Karagöz
Maliye Bilimi Açısından Kurucu Meclis Döneminin Değerlendirilmesi / 216
Bülent Atalay
Türk Millî Mücadelesinin Arifesinin ve Mukaddimesinin Bazı Tabirler ve Mefhumlarla Tetkikine Dair Bir Deneme / 226
Arslantürk Akyıldız
TBMM ve Doğu Hareketi / 242
Ömer Ali Keskin
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Kuruluşuna Giden Süreçte Dünya, Güç Dengeleri ve Siyasi Durum / 252
Döndü Çavdar
Millî Mücadelemizin Kadın Kahramanları / 266
Bülent Atalay
Türk Ortodoksları’nın Türk Millî Mücadelesi’nde Yeri ve Önemi / 282
Işıtan Anıl
Meclisin Açılışı / 292
Cemalettin Taşkıran
TBMM’nin Açılışı ve Özellikleri / 309
Turan Akkoyun
Tarihî Açıdan I. ve II. TBMM’nin ‘Kurucu Meclis’ Niteliği / 314
Nuran Kılavuz
Meclis-i Mebusan’dan Köken Alan Kurucu Meclisi’n Doğuşu ve Türk Tarihindeki Yeri / 322
İksan Köse
TBMM’nin Ankara’da Açılması ve İlk Meclis Hükümeti / 335
Işıtan Anıl
Meclisin Adı / 345
Enis Şahin
Millî İrade’nin Tecelligâhı Olan TBMM’de Cumhuriyetin İlânı / 351
Nurhan Aydın – Cansu Barakçin
Yönetim Şekli Olarak Cumhuriyet / 373
Hikmet Öksüz – Engin Çağdaş Bulut
TBMM’nin Kuruluş Süreçleri Açısından Çağdaşı Meclislerle (Almanya, Avusturya, Rusya, Polonya) Karşılaştırılması / 383
Ayten Sezer Arığ
Milli Mücadeleden Cumhuriyet’e: Ankara’nın Başkent Oluş Süreci / 396
Oğuz Aytepe
Millî Mücadele’de Ankara’nın Merkez ve Başkent Olması / 407
Nurhan Aydın
Ankara’nın Başkent Oluşu / 413
Gökçe Şimşek
Kültür Mirası Olarak Birinci Meclis Binasının Değerleri ve Anlamı / 432
Mehmet Recai Kutan
Kuruluşunun 100. Yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi / 440
Uluç Gürkan
Egemenlik Ulusundur / 448
Nevzat Pakdil
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Demokrasimizin ve Geleceğimizin Teminatıdır / 451
Şevket Bülend Yahnici
Milli Egemenliğin Yüzüncü Yılı / 454
Mustafa Oral
I. TBMM’de Hilafet ve Saltanat Meselesi Üzerine / 457
Suna Altan
Çok Partili Hayata Geçişte Ekonomik Kazanımlar ve Kayıplar / 468
Osman Akandere
Milli Şef Dönemi Türkiye Büyük Millet Meclislerinin Yapısı ve İşlevi (1939-1945) / 476
Nurhan Aydın – Salih Katarcı
Türkiye’de Yaşanan Darbelerin Demokrasiye Etkisi / 490
Fatma Acun
Osmanlı’dan Cumhuriyete Milli Egemenlik Kavramının Doğuşu ve Gelişimi / 510
Kenan Olgun
Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyete Seçim Kültürü (1840-1920) / 519
Fahri Maden
Türk Tarihinde Milli Hâkimiyet Fikrinin Tarihi Gelişimi / 541
Bengül Bolat
Türkiye’de Kadın Hakları Tarihçesi ve İlk Siyasi Hak: Belediye Seçimlerinde İntihap (Seçme Seçilme) / 557
Hatice Altunok – Muaz Ayhan Işık – Fatma Gül Gedikkaya
Türkiye Büyük Millet Meclisinde İlk Kadın Milletvekilleri / 569
Ümmügülsüm Candeğer
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı / 575
Sinem Şirin
Ulus Devletin Kuruluşu Sürecinde TBMM ve Hükümetin Yargı Yetkisi / 583
Şeref İba
Yeni Hükûmet Sistemi Bağlamında Yürütmenin Cezai Sorumluluğu ve Meclis Soruşturması / 596
Sibel Demirci
Hürriyet Partisi (1955-1958) / 604
Giray Saynur Derman
TBMM Dönemi Türk Sovyet İlişkileri ve SSCB Dış Politikası (1917-1925) / 5
Ersin Aydın
Türkiye Büyük Millet Meclisi I. Yasama Dönemi (1920-1923) ve Dış Politika, Dış Politikanın Parlamenter Denetimi ile TBMM’nin Dış İlişkileri / 20
Yavuz Özgüldür
Milli Mücadele Esnasında İmzalanan İkili ve Çok Taraflı Antlaşmaların Savaşın Gidişatına ve Sonuçlarına Etkisi / 46
Mustafa Önge
Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Kültür Mirasının Korunması: 1923-1939 / 54
Filiz Çolak – Fatih Nacar
I. TBMM’nin Eğitime Bakışı ve Maarif Vekillerinin Çalışmaları (1920-1923) / 75
Emine Kısıklı
Kuruluşunun 100. Yılında TBMM’nin Gerçekleştirdiği Önemli Bir İnkılâp; ‘Uluslararası Rakamların Kabulü’ / 93
Sadık Sarısaman
Türkiye’de İlk Kadın Parlamenterler ve Meclis’teki Faaliyetleri / 99
Nilgün Nurhan Kara
I. TBMM’de Batum Milletvekilleri ve Meclis Faaliyetleri / 117
Nurhan Aydın – Zafer Işık
I. TBMM Dönemi’nde Kars Milletvekilleri ve Elviye-yi Selase İçin Yaptıkları Faaliyetler / 130
Arzu Boy
TBMM I. Dönem Kars Milletvekillerinden Cavit Bey’in Faaliyetleri / 149
Nahide Şimşir
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 2. Dönem Balıkesir Milletvekillerinden Zarbalı Hulusi (Zarplı) Bey ve Faaliyetleri / 162
Merve Üner
Ahmet Süreyya (Örgeevren) Bey’in II. TBMM Döneminde Ülke Gündemindeki Önemli Meselelere Dair Faaliyetleri / 171
Veysi Akın
TBMM’de Bir Milletvekili Dr. Fuat Umay: Öksüz ve Yetimlere Adanmış Bir Ömür / 179
Ali Birinci
Mersinli Cemal Paşa’nın Hayatı ve Hâtıraları Hakkında / 188
Uğur Üçüncü
TBMM’nin İlk Şehit Mebusları / 214
Habip Kocaman
TBMM’nin Taltifine Mazhar Şehirler / 226
Veysi Akın
İstiklal Madalyası Kanunu ve Kırmızı-Yeşil Şeridli İstiklal Madalyası ile Taltif Edilen
Milletvekilleri / 234
Mithat Atabay
Kurucu Meclis ve Kurucu Meclis’te Çanakkale Savaşları’na Katılan Üyeler / 245
İrşad Sami Yuca
TBMM’nin Şahsı Manevisine Yönelik İşlenen Bireysel Hakaret Suçları
(1925-1938) / 269
Sebahattin Şimşir
Vehbi Koç’un Hatıraları Işığında Meclis’in Açılması ile Siyasi Partilere Dair Yaşadıkları (1920 – 1960) / 282
Selçuk Ural – Nesrin Hangül
Atatürk Dönemi Türkiye’de Seçimler ve Kars Milletvekilleri / 287
Cihat Yıldırım
İçel ve Mersin Sancaklarında 1. Dönem TBMM Mebuslarının Seçilmesi Üzerine Bir Değerlendirme / 299
Serdar Arhan
Millî Eğitim Bakanlığı Öğretim Programlarında ve Ders Kitaplarında Türkiye Büyük Millet Meclisi / 308
Oğuz Aytepe
Kuruluşunun 100. Yılında TBMM Bibliyografyası / 342
Fuat Uçar
100. Yılında TBMM ile İlgili Bibliyografya Denemesi / 356
I- Dönem TBMM Albümü TBMM’nin 25. Yıldönümü Anısına 1945’te Basılan Albüm / 387
2020
Özel Yetenekliler – Tarım Politikaları – TBMM 100. Yılı
2019
Kültür Politikaları – Azerbeycan – İlk Dönem Türkçe İslami Eserler
2018
Hasan Celâl Güzel – Türk Dili
2017
İslam Dünyası – Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi – Misâk-ı Milli
2016
Bilim ve Teknoloji – Ortadoğu
2015
Kafkaslar – Rumeli ve Balkanlar – Çanakkale
2014
Ermeni Meselesi – Türk Eğitimi – Türk Musikisi – Yeni Türkiye
2013
Türkçe – Türk Dünyası – Yargı Reformu – Başkanlık Sistemi – Yeni Anayasa